1 LĘK SEPARACYJNY

Lęk separacyjny (inna nazwa: to: lęk przed separacją w dzieciństwie) to nadmierne zamartwianie się lub strach przed byciem z dala od rodziny lub osób, do których dziecko jest najbardziej przywiązane. Dzieci boją się, że się zgubią lub że komuś z rodziny stanie się coś złego w czasie, gdy będą rozdzieleni.

Lęki separacyjne występują wskutek oddzielenia dziecka od matki. Dotyczą ona małych dzieci i pozostawiają niekiedy trwały ślad w psychice dziecka.

2 Lęk separacyjny u dzieci

• Pierwsze lęki pojawiają się już w niemowlęctwie. Przy porodzie i w pierwszych tygodniach życia dziecka jest to instynktowny niepokój związany z dyskomfortem fizycznym (hałas, ból, utrata równowagi),
• 7-8 miesiąca życia – lęk separacyjny przed rozłąką z matką. Strach przed symbolami kojarzonymi z przykrymi doświadczeniami (np. strzykawki – zastrzyk).
• Lęki, które wystąpią później, najczęściej dotyczą ciemności, zwierząt, złych snów i rozstań z osobami znaczącymi
• Wraz z rozwojem osobniczym, dziecko ma do czynienia z lekiem związanym z jego zdolnościami imaginacji (tzw. lęk wytwórczy). Jego podstawę stanowią wyobrażenia o przedmiotach czy zdarzeniach, które nie pojawiły się w jego życiu, których źródłem jest otaczające środowisko (np. wpływ mediów) lub wyobraźnia dziecka (np. świat duchów i straszydeł).
• Dzieci cierpiące na lęk separacyjny wykazują nadmierną potrzebę kontaktu z opiekunem.
• Pierwszy epizod lęku separacyjnego często pojawia się w wyniku jakiegoś traumatycznego dla dziecka przeżycia, takiego jak śmierć kogoś z krewnych lub ukochanego zwierzątka, pobyt w szpitalu lub przeprowadzka do innego miasta.

3 Co jest przyczyną lęku separacyjnego

 

Zaburzenia lękowe mogą mieś podłoże biologiczne - dziecko może odziedziczyć biologiczną tendencję do intensywniejszego  doświadczania lęku.

Zaburzenia lekowe moga miec podloze srodowiskowe - lęk i strach mogą być  zachowaniem wyuczonym od osób z otoczenia dziecka, które często reagują w sposób nadmiernie lękowy.

4 Objawy lęku separacyjnego

• odmawianie spania w swoim łóżku;
• powtarzające się koszmary senne, w których oddzielenie od bliskich jest głównym tematem;
• niepokój w sytuacji oddzielenia od bliskich z powodu wyjazdu samego dziecka lub członków rodziny lub w sytuacji, gdy taka rozłąka jest spodziewana;
• nadmierne zamartwianie się bezpieczeństwem członka rodziny; zamartwianie się zgubieniem się;
• odmawianie chodzenia do szkoły;
• lękliwość i niechęć do pozostawania samemu;
• częste bóle brzucha, głowy uskarżanie się na stan zdrowia; ;
• nadmierne zamartwianie się swoim bezpieczeństwem;
• nadmierna „przylepność”, nawet, gdy dziecko jest w domu z rodzicami;
• objawy paniki lub wybuchy złości w sytuacji separacji od bliskich.

5 Diagnoza i leczenie lęku separacyjnego

 

• Lęk separacyjny diagnozowany jest przez psychologa lub psychiatrę dziecięcego. 
• Leczenie polega na psychoterapii dziecka, pracy z rodzicami lub całą rodziną oraz współpracy ze szkołą lub przedszkolem dziecka. 

Terapia rodziny - celem jest rozpoznanie wzoru dysfunkcjonalności i doprowadzenie do pożądanej zmiany. Dzieciom, u których symptomy nie ustępują mimo przeprowadzonych zabiegów, pomóc mogą leki przeciwlękowe i obniżające poziom napięcia emocjonalnego

współpraca z rodzicami i nauczycielami dziecka - Istotną funkcję w terapii pełnią rodzice; uczy się ich technik wzmacniania poczucia niezależności i pewności siebie oraz obniżenia niepokoju o bezpieczeństwo dziecka.

 

6 Czynniki, PRZYCZYNIAJACE się do pojawienia się lęku separacyjnego to:

• zmęczenie
• choroba
• zmiany w rutynie codziennego dnia
• zmiany w rodzinie (jak narodziny rodzeństwa, rozwód, śmierć lub choroba)
• zmiana w rutynie przedszkolnej lub zmiana opiekuna/wychowawcy

 

 

7 Jak można zredukować prawdopodobieństwo pojawienia się i rozwinięcia lęku separacyjnego

• Od około 6. miesiąca życia zacząć zostawiać dziecko z opiekunką, ciocią czy babcią. Pozwoli mu to nauczyć się tolerować krótkie chwile z dala od rodzica i budować zaufanie do innych dorosłych.
• Najpóźniej od ok. 12. miesiąca zacząć kontaktować dziecko z rówieśnikami
• Od 3-4 roku życia zapewnić dziecku formę opieki przedszkolnej. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci, które wykazują nadmierną zależność od rodziców.
• Nalezy zapoznac dziecko z nowym otoczeniem, zanim zostanie w nim samo. W przedszkolu dzieci często przeżywają stres, gdy nie wiedzą gdzie jest toaleta, kto im pomoże zjeść, kto je odbierze. Warto, by wszystko to wiedziały zawczasu, bo to znacznie zmniejsza ich lęk.
• Nalezy nauczyc dziecko wykonywania jak najwięcej rzeczy samodzielnie. Samodzielnego jedzenia, zakładania bucików, spodni, kurteczki, informowania innych o swoich potrzebach. Bardziej samodzielne dzieci zwykle przeżywają mniej lęków, bo nie są zależne od innych oraz widzą, że sobie radzą w sytuacjach, gdy inne dzieci muszą prosić o pomoc.
• Nalezy pozwolic dziecku na zabranie jego ulubionej zabawki do przedszkola.

 

1 Co to jest fobia SPOLECZNA

 

Fobia to uporczywy strach przed określonymi sytuacjami (np. zamknietymi pomieszczeniami) czy obiektami (np. zwierzętami, widokiem krwi), który jest nieuzasadniony. U dzieci i młodzieży lęk musi być obecny, przez co najmniej  sześć miesięcy, by był zdiagnozowany jako fobia (a nie jako lęk przemijający, pojawiający się w rozwoju większości dzieci)

Fobie

• zwane sa lekami przedmiotowymi o charakterze nerwicowym. Są to silne przeżycia lękowe występujące w określonej sytuacji, lub dotyczące określonego przedmiotu.
• Najbardziej znanymi postaciami fobii u dzieci są lęk przed ciemnością, przed samotnością, przed wysokością, a także lęk przed wężami, pająkami czy przed ostrymi przedmiotami.

2 Rodzaje fobii występujące u dzieci i młodzieży:

 

• fobie specyficzne ( związane z określonym obiektem lub sytuacją)
• ataki paniki
• fobia społeczna (lęk w sytuacjach, w których dziecko przebywa w grupie rówieśniczej,)
• mutyzm wybiórczy (niemożność mówienia w określonych sytuacjach społecznych, przy zachowanej zdolności do mówienia w innych )

3 FOBICY SPOLECZNI

• Fobicy społeczni są statystycznie skrytymi ludźmi (wyraźna introwersja), którzy niechętnie opowiadają o sobie.
• Fobia ujawnia się średnio w okresie dojrzewania I wpływa na codzienne zycie. Fobicy rezygnują z normalnego życia towarzyskiego, ograniczają wychodzenie z domu do niezbędnego minimum, poniewaz kontakty z innymi osobami stresuja ich.
• uważają się za nudne osoby
• Fobicy społeczni często skarżą się na niemożliwość pełnego zrelaksowania się w komfortowych warunkach
• Osoby z fobią społeczną zazwyczaj są osobami skrytymi, odczuwają brak tematów do rozmów; nie są towarzyskie, wiele z nich uważa siebie za osoby nieatrakcyjne dla innych.

4 Symptomy jakie można zaobserwować u dziecka z fobią:

• przyspieszone bicie serca
  • pocenie się i drżenie
  • trudności ze złapaniem powietrza
  • uczucie duszenia się
  • ból brzucha
  • uczucie omdlewania i zawroty głowy
  • lęk przed utratą kontroli lub zwariowaniem
  • lęk przed śmiercią
  • dreszcze lub ataki gorąca

5 przyczyny występowania FOBII SPOLECZNYCH:

• bolesne przeżycie życiowe
• problemy w kontaktach z rodzicami, ewentualnie z jednym z rodziców
• czynniki genetyczne i środowiskowe

6 Jak się diagnozuje fobie FOBIE SPOLECZNE

 

Diagnozę zaburzenia lękowego stawia psycholog lub psychiatra dziecięcy po wnikliwym wywiadzie. Rodzice obserwujący oznaki nadmiernego lęku u swojego dziecka powinni zgłosić się z nim na diagnozę i leczenie. Wcześnie podjęte leczenie zaburzeń lekowych może zapobiec powstaniu innych problemów w funkcjonowaniu emocjonalnym i społecznym dziecka.

7 Leczenie FOBII SPOLECZNYCH

 

Program leczenia opracowywany jest indywidualnie dla każdego dziecka, z uwzględnieniem:

• wieku, stanu zdrowia i historii medycznej dziecka
• rodzaju i głębokości fobii
• tolerancji i podatności dziecka na procedury terapeutyczne

Terapia może obejmować:

• terapia indywidualną dziecka
• terapia rodziny
• współpraca z rodzicami i nauczycielami dziecka