dzisiaj słów parę na temat trudności dzieci z koncentracją uwagi, przy których niekiedy występuje także niepokój ruchowy i werbalny. Znajdziecie tu kilka propozycji ćwiczeń wspomagających skupienie uwagi oraz zabaw angażujących dzieci z takimi problemami.
Bardzo ważne są:
* pozytywne nastawienie – budowane może być przez autosugestie lub sugestie wyrażane przez osoby znaczące dla dziecka, np.:
- Jesteś w porządku.
- Dasz radę!
- Masz wiele mocnych stron: jesteś świetny w …
- Chwilowe trudności nie odbierają tobie szans na przyszły sukces.
* właściwa organizacja pracy:
– proponujemy naprzemiennie zadania z różnych dziedzin aktywności, przedmiotów,
– podczas odrabiania lekcji na biurku znajdują się tylko te rzeczy, które potrzebne są w danej chwili,
– ustalamy i przestrzegamy stałych godzin pracy
– po określonym czasie intensywnej pracy - przerwa spędzona przyjemnie,
* właściwa ergonomia miejsca pracy – czego potrzebuje dziecko:
– dobrze przewietrzony pokój,
– wygodne ubranie,
– nie może przeszkadzać młodsze czy starsze rodzeństwo,
– bezwzględnie wyłączamy radio, telewizor, komputer,
– eliminujemy hałasy domowych na tyle, na ile to możliwe.
WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE
- Podając polecenia, formułujemy krótkie zdania, zawierające tylko jedną myśl,
a następnie prosimy dziecko, by powtórzyło to, co usłyszało. Za każdym razem wydajemy tylko jedno polecenie. - Dostarczamy bodźców wzrokowych.
- W razie potrzeby, powtarzamy dane polecenie jeszcze raz.
- Namawiamy dziecko do robienia notatek podczas uczenia się materiału na pamięć, by wzrokowe i kinestetyczne sprzężenie zwrotne wzmocniły proces zapamiętywania – możemy nauczyć sporządzania „mapy myśli)
- Możemy prosić dziecko, by słuchało wypowiadanych sekwencji z zamkniętymi oczami. W ten sposób przekonamy się czy bodźce wzrokowe nie zakłócają słyszenia.
- W pracy z dzieckiem wykorzystujemy gry planszowe, puzzle, domino, scrabble, warcaby, szachy.
Oto wybrane, przykładowe ćwiczenia służące usprawnianiu koncentracji uwagi
i pamięci:
- zapamiętywanie szczegółów na obrazku, zabawy typu: Co się zmieniło?
- toczenie kulek z papieru podmuchem wydychanego powietrza
- wyszukiwanie szczegółów, różnic na obrazkach
- odtwarzanie z pamięci figur geometrycznych
- powtarzanie ciągów liczb
- stemplowanie na papierze
- kopiowanie rysunków z wykorzystaniem kartki w kratkę
- obrysowywanie wzorów, szablonów
- rysowanie kredą na ciemnym papierze
- kompozycje ze sznurka, kolorowych włóczek
- wydzieranki
- modelowanie z plasteliny
- zabawy rozmaitymi masami plastycznymi (np. solna, balonowa, slime, piasek kinetyczny, piankolina)
- słuchanie muzyki, zabawy rytmiczne, improwizacje ruchowe
- rysowanie pod dyktando np. zgodnie z podanym kierunkiem
- wykorzystywanie pomocy: dźwiękowych, dotykowych, słuchowych, wzrokowych,
np. zabawki sensoryczne
Oto przykładowe zabawy wspomagające koncentrację uwagi:
Walizka
Pomoce: walizka, kufer lub inny symboliczny przedmiot.
Prowadzący bierze walizkę (pudełko) i mówi: „Wkładam do walizki ręcznik” i podaje je osobie po swojej lewej stronie. Sąsiad siedzący obok mówi: „Dodam mydło i teraz w walizce jest ręcznik i mydło”. Następny wymyśla kolejną rzecz i mówi: „Dołożę kurtkę i teraz w walizce jest ręcznik, mydło i kurtka”. Można sprawdzić, czy po jednej rundzie zapamiętają dzieci co każde włożyło do walizki.
Ziemia, woda, powietrze
Pomoce: piłka.
Zaczynam zabawę i rzucam piłkę do jednego z uczestników, mówiąc: „woda”. Ta osoba musi wymienić zwierzę, które żyje w wodzie. Teraz ona może rzucać piłkę. Gdy zawoła „ziemia”, wtedy zapytany musi wymienić zwierzę, które nie żyje w wodzie ani nie umie latać. Rzucając piłkę i wołając „powietrze”, dana osoba musi wymienić zwierzę, które potrafi latać.
Stukanie duchów
Pomoce: kubek, łyżeczka, chusta.
Jedno dziecko siedzi na środku i ma zawiązane oczy. Kolejne chodzi wkoło bez butów
i dowolnie stuka łyżeczką w kubek. Zadaniem dziecka siedzącego w środku jest wskazanie kierunku, z którego dochodzi stukanie. Jeżeli właściwie wskaże kierunek, wówczas ono może stukać w kubek.
Może być bardzo dużo wariantów tej zabawy: za niewidzącym graczem leży „kość” ( np. klucze). Ktoś z koła musi spróbować przy absolutnej ciszy zabrać „psu” tę „kość”. „Pies” woła „hau” i wskazuje kierunek z którego nadchodzi „złodziej”.
Złap się za ucho
Dzieci siedzą w kręgu, a nauczyciel opowiada interesującą historyjkę. Wszyscy uważnie słuchają. Jeżeli nauczyciel złapie się za ucho, każdy musi natychmiast stanąć w bezruchu. Dziecko, które nie zareagowało-kontynuuje historyjkę, albo daje jakiś fant.
Wewnętrzny zegar
Pomoce: stoper.
Nauczyciel trzyma w ręku stoper i podaje sygnał do startu. Kto myśli, że minęła minuta wstaje z miejsca. Nauczyciel podaje imię osoby , która najdokładniej wyliczyła czas.
Można skrócić do 30 sekund lub wydłużyć np. do 2 minut.
Zaśnij-obudź się
Pomoce: nożyczki, długopis, klucze.
Dzieci siedzą przy stołach (lub są podzielone na grupy). Dla każdej z tych grup zostaje ustalony czarodziejski dźwięk, po którym „śpiące dzieci będą się budziły”: wciskanie długopisu, brzęk kluczy, rozcinanie papieru nożyczkami, itp. Teraz dzieci kładą ramiona na stolikach i chowają w nich głowy. Oznacza to, że „zasnęły”. Gdy dana grupa usłyszy swój czarodziejski dźwięk budzi się i wykonuje wymyślony przez siebie ruch, albo tylko podnosi głowy.
Podaj swój ruch
Dzieci siadają w kręgu. Pierwsza osoba wstaje i wykonuje jakiś prosty ruch np. podskok. Kolejny uczestnik gry powtarza ten ruch i dodaje następny np. tupnięcie nogą. Kolejna osoba dodaje następny element. Gra odbywa się bez słów. Jeśli ktoś opuści jakiś ruch lub się odezwie, wypada z gry.
Łańcuch słowny
Pomoce: kartki i przybory do pisania.
Wszyscy mają przed sobą kartki oraz przybory do pisania i zaczynają równocześnie. Zabawa polega na tym, aby ustalonym czasie utworzyć jak najwięcej rzeczowników.
Może być wiele wariantów tej gry, np. pisanie wyrazów na dana literę, sylabę, pisanie przymiotników, czasowników, nazw roślin, zwierząt, itd.
Klaskanie
Pomoce: piłka.
Wszyscy stoją w kole, a w środku znajduje się jeden uczestnik z piłką, którą komuś rzuci. Łapiący musi bezpośrednio przed złapaniem piłki klasnąć w ręce. Gdy zapomni klasnąć nie może złapać piłki, gdy klaśnie za wcześnie, musi wyjść na środek.
