Informacje dla osób bezrobotnych

I.   Prawa i obowiązki osoby bezrobotnej

 Prawa osoby bezrobotnej do:

  1. rejestracji we właściwym powiatowym urzędzie pracy po przedstawieniu niezbędnych dokumentów;
  2. zasiłku dla bezrobotnych, jeżeli spełniasz ustawowe warunki do jego nabycia (dodatkowo jeżeli jesteś cudzoziemcem, który posiada zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust. 1 albo art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach- Dz. U. z 2013r. poz. 1650, z późn. zm.), albo wizę wydaną w celu wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to aby uzyskać status bezrobotnego i nabyć prawo do zasiłku musisz bezpośrednio przed rejestracją jako osoba bezrobotna być zatrudniony nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 6 miesięcy);
  3. korzystania nieodpłatnie z usług rynku pracy, takich jak: pośrednictwo pracy na terenie kraju i za granicąoraz poradnictwo zawodowe, które jest organizowane w powiatowych i wojewódzkich urzędach pracy;
  4. skierowania do podmiotów, gmin, pracodawców, przedsiębiorców, agencji zatrudnienia, na subsydiowane zatrudnienie, np. w ramach prac interwencyjnychrobót publicznychprac społecznie użytecznychgrantu na telepracęświadczenia aktywizacyjnego po przerwie związanej z wychowaniem dziecka lub sprawowaniem opieki nad osobą zależną;
  5. ubiegania się o:
    • zwrot kosztów przejazdu i zakwaterowania;
    • przyznawanie środków na podjęcie działalności gospodarczejna założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej;
    • dodatek aktywizacyjny(dotyczy osób bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku dla bezrobotnych);
    • refundację kosztów opieki nad każdym dzieckiem do lat 7;
    • bon zatrudnieniowy dla bezrobotnego do 30 roku życia;
    • bon na zasiedlenie dla bezrobotnego do 30 roku życia;
    • udział w szkoleniach finansowanych ze środków Funduszu Pracy,
    • udział w przygotowaniu zawodowym dorosłych;
    • staż;
    • stypendium z tytułu podjęcia dalszej nauki;
    • dofinansowanie do studiów podyplomowych;
    • sfinasowanie kosztów egzaminów i licencji;
    • pożyczkę szkoleniową;
    • pożyczkę na podjęcie działalności gospodarczej;
    • bon szkoleniowy dla bezrobotnego do 30 roku życia;
    • bon stażowy dla bezrobotnego do 30 roku życia
  6. ubezpieczenia zdrowotnego, o ile nie podlegasz ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu np. ubezpieczenie rolników w KRUS, z tytułu pobierania renty rodzinnej.

Obowiązki osoby bezrobotnej

Jeżeli jesteś osobą bezrobotną, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy, do Twoich obowiązków należy:

  1. zgłaszanie się do właściwego powiatowego urzędu pracy w wyznaczonych terminach w celu przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy, innej formy pomocy proponowanej przez urząd lub w innym celu wynikającym z ustawy i określonym przez urząd pracy, w tym, w celu potwierdzenia swojej gotowości do podjęcia zatrudnienia;
  2. powiadomienie powiatowego urzędu pracy w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie niestawiennictwa w wyznaczonym terminie;
  3. przyjmowanie propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie;
  4. wyrażenie zgodny na ustalenie profilu pomocy;
  5. poddanie się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie;
  6. dostarczanie do powiatowego urzędu pracy zaświadczenia lekarskiego*
    * w przypadku gdy jako bezrobotny pozostajesz niezdolny do pracy wskutek choroby lub przebywasz w zakładzie lecznictwa odwykowego przez nieprzerwany okres 90 dni, przy czym za okres nieprzerwany uważa się również okresy niezdolności do pracy wskutek choroby oraz przebywania w zakładzie lecznictwa odwykowego w sytuacji, gdy każda kolejna przerwa między okresami niezdolności do pracy wynosi mniej niż 30 dni kalendarzowych; pozbawienie statusu osoby bezrobotnej następuje z upływem ostatniego dnia wskazanego okresu 90-dniowego;
  7. powiadomienie w ciągu 7 dni powiatowego urzędu pracy o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej (umowa-zlecenie, umowa o dzieło), bez względu na wysokość wynagrodzenia lub o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz o zaistnieniu innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku (np. uzyskiwania miesięcznie przychodu z innego tytułu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych) - niezgłoszenie tego faktu podlega karze grzywny;
  8. powiadomienie właściwego powiatowego urzędu pracy o każdej zmianie miejsca zameldowania lub pobytu i zgłoszenie się do powiatowego urzędu pracy właściwego dla nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca zameldowania;
  9. zawiadomienie urzędu o pobycie za granicą lub o innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia (okres ten łącznie nie może przekroczyć 10 dni w jednym roku kalendarzowym);
  10. powiadomienie powiatowego urzędu pracy o udziale w szkoleniu bez skierowania starosty, finansowanym z publicznych środków wspólnotowych i krajowych, organizowanym przez inny podmiot niż urząd, w terminie 7 dni przed rozpoczęciem szkolenia;
  11. podjęcie po skierowaniu szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac społecznie użytecznych lub innej formy pomocy określonej w ustawie;
  12. w przypadku uczestnictwa w przygotowaniu zawodowym dorosłych - przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego, czeladniczego lub sprawdzającego;
  13. udział w działaniach w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, realizowanych przez powiatowy urząd pracy, inne podmioty na jego zlecenie lub przez ośrodek pomocy społecznej;
  14. uczestniczenie w szkoleniu, stażu, realizacji indywidualnego planu działania, wykonywaniu prac społecznie użytecznych lub innej formie pomocy określonej w ustawie,
  15. powiadomienie o odbywaniu wolontariatu lub praktyki absolwenckiej i przedstawienia  zawartego porozumienia lub umowy;
  16. zwrot kwoty nienależnie pobranego świadczenia (zasiłku, stypendium) wraz z zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składką na ubezpieczenie zdrowotne, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji;
  17. bezzwłoczny zwrot pożyczki wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku wykorzystania jej na cele inne niż określone w umowie, niepodjęcia lub nieukończenia szkolenia;
  18. zwrot kwoty na finansowanie studiów podyplomowych, jeżeli zostały one przerwane z winy bezrobotnego;
  19. zwrot kosztów szkolenia, jeżeli nie zostało ono ukończone z winy bezrobotnego, z wyjątkiem sytuacji, gdy przyczyną nieukończenia szkolenia było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej;
  20. zwrot kosztów przygotowania zawodowego dorosłych, z wyjątkiem przypadku, gdy powodem przerwania programu przygotowania zawodowego dorosłych lub nieprzystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego, czeladniczego, sprawdzającego było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej.

Podstawa prawna

  • ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.)
  1. Pośrednictwo pracy 

Czym jest pośrednictwo pracy?

Pośrednictwo pracy jest jedną z podstawowych usług rynku pracy, realizowaną przez powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy na rzecz poszukujących pracy oraz pracodawców.

Jeżeli jesteś osobą szukającą pracy to w ramach usługi możesz uzyskać informacje o ofertach pracy, organizowanych giełdach i targach pracy, a także możliwościach skorzystania z innej pomocy oferowanej przez urząd w sytuacji, gdy twoje potrzeby są większe niż oferuje to pośrednictwo pracy.

Jeżeli jesteś pracodawcą to w ramach pośrednictwa pracy możesz skorzystać z pomocy urzędu w poszukiwaniu pracowników. W ramach tej pomocy uzyskasz wsparcie w przygotowaniu oferty pracy, a także jej upowszechnieniu, doborze odpowiednich kandydatów, którzy następnie zostaną skierowani do ciebie na rozmowę. Na życzenie, w ramach realizacji usługi, urząd może zorganizować dla ciebie giełdę pracy lub zaprosić cię do wzięcia udziału jako wystawca w organizowanych targach pracy.

Jakiego typu pomoc w ramach usługi oferuje Urząd Pracy?

W ramach usługi pośrednictwa pracy urzędy pracy realizują szereg zadań na rzecz swoich klientów – bezrobotnych, poszukujących pracy i pracodawców.

Najważniejszymi działaniami podejmowanymi w ramach usługi jest pozyskiwanie od pracodawców ofert pracy, które następnie upowszechniane są do publicznej wiadomości w siedzibach urzędów i w Centralnej Bazie Ofert Pracy, a także poprzez inne środki masowego przekazu.

Przyjęcie oferty pracy i jej upowszechnienie wiąże się z koniecznością zapewnienia przez urząd odpowiedniego kandydata na zgłoszone miejsce pracy. Pracownicy urzędu realizujący zadania w ramach usługi z jednej strony udzielają pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia poprzez przekazywanie informacji o ofertach pracy i kierowanie ich do pracodawców na rozmowę kwalifikacyjną, z drugiej udzielają pomocy pracodawcom w pozyskaniu odpowiednich pracowników kierując osoby, które najlepiej spełniają wymagania zgłoszone w ofercie pracy.

Pracownicy urzędu inicjują i organizują spotkania bezrobotnych i poszukujących pracy z pracodawcami w ramach giełd i targów pracy.

Ważnym zadaniem jest również informowanie klientów o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy oraz przekazywanie osobom bezrobotnym informacji o przysługujących im prawach i obowiązkach wynikających z rejestracji w urzędzie.

Kto i w jaki sposób może skorzystać z pośrednictwa pracy?

Z usługi pośrednictwa pracy może skorzystać każdy gdyż jest ono świadczone dla osób zarejestrowanych i niezarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny lub poszukujący pracy, w tym obywateli państw EOG, pracodawców krajowych oraz pracodawców z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej i innych państw jeżeli na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi obywatele tych państw mogą korzystać ze swobody przepływu osób.

Jakich korzyści dostarcza usługa?

Pośrednictwo pracy jest świadczone wszystkim zainteresowanym bezpłatnie zgodnie z zasadami:

  • dostępności usługi dla poszukujących pracy oraz dla pracodawców;
  • dobrowolności – oznaczającej wolne od przymusu korzystanie z usługi;
  • równości – oznaczającej obowiązek udzielania wszystkim bezrobotnym i poszukującym pracy pomocy w znalezieniu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną;
  • jawności – oznaczającej, że każde wolne miejsce pracy zgłoszone do urzędu pracy jest podawane do wiadomości bezrobotnym i poszukującym pracy.

Podstawa prawna

  • ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.) - art. 36
  • rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 667) - § 5 – 21

III. Poradnictwo Pracy

Czym jest poradnictwo zawodowe i jakie są jego formy?

Poradnictwo zawodowe jest usługą rynku pracy, realizowaną przez powiatowe urzędy pracy i centra informacji i planowania kariery zawodowej działające w wojewódzkich urzędach pracy. Poradnictwo zawodowe polega na udzielaniu pomocy przez pracownika urzędu pracy w rozwiązywaniu problemów zawodowych osób zgłaszających się po taką pomoc do urzędu.

Pomoc może być świadczona w formie indywidualnego kontaktu pracownika urzędu z osobą potrzebującą pomocy lub za pośrednictwem łącza telefonicznego albo internetowego.

W ramach usługi poradnictwa zawodowego pracownicy urzędu prowadzą również grupowe spotkania w formie warsztatów z osobami potrzebującymi pomocy.

Kto może skorzystać z poradnictwa zawodowego?

Usługa poradnictwa zawodowego jest dostępna zarówno dla osób zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy, jak i w węższym zakresie dla osób niezarejestrowanych oraz pracodawców i ich pracowników.

Jakich korzyści dostarcza usługa?

W ramach poradnictwa zawodowego możesz uzyskać pomoc m.in. w zakresie:

  • wyboru lub zmiany zawodu,
  • zaplanowania kariery zawodowej,
  • uzupełnienia kwalifikacji zawodowych,
  • określenia swoich kompetencji i zainteresowań,
  • zaplanowania rozwoju zawodowego.

Pamiętaj! Poradnictwo zawodowe w powiatowych urzędach pracy oraz w centrach informacji i planowania kariery zawodowej jest realizowane dla wszystkich zainteresowanych bezpłatniezgodnie z następującymi zasadami:

  • dostępności
  • dobrowolności;
  • równości bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne lub przynależność związkową;
  • swobody wyboru zawodu i miejsca zatrudnienia;
  • poufności i ochrony danych.

Podstawa prawna

  • ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.) - art. 38
  • rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 667) - § 46 – 65

IV. Zasiłek dla osób bezrobotnych

Prawo do zasiłku

Prawo do zasiłku będzie Ci przysługiwać od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli nie ma dla Ciebie propozycji odpowiedniej pracy, propozycji stażuprzygotowania zawodowego dorosłychszkoleniaprac interwencyjnych lub robót publicznychoraz jeżeli w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania łącznie przez okres co najmniej 365 dni:

  1. byłeś zatrudniony i osiągałeś wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy; w okresie tym nie uwzględnia się okresów urlopów bezpłatnych trwających łącznie dłużej niż 30 dni,
  2. wykonywałeś pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągałeś z tego tytułu dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  3. świadczyłeś usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracowałeś przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracęw przeliczeniu na okres pełnego miesiąca,
  4. opłacałeś składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  5. wykonywałeś pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  6. opłacałeś składkę na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego w państwie nie należącym do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia,
  7. byłeś zatrudniony za granicą i przybyłeś do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant,
  8. byłeś zatrudniony, pełniłeś służbę lub wykonywałeś inną pracę zarobkową i osiągałeś wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.
  9. wykonywałeś pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jeżeli zgłosisz się do właściwego powiatowego urzędu pracy celem rejestracji w okresie 30 dni od dnia zwolnienia z zakładu karnego lub aresztu śledczego urząd ustalając prawo do zasiłku weźmie pod uwagę również okresy wskazane powyżej przypadające w okresie 18 miesięcy przed ostatnim pozbawieniem wolności.

Do 365 dni uprawniających do zasiłku zaliczane są okresy:

  1. zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego, służby przygotowawczej, służby kandydackiej, kontraktowej zawodowej służby wojskowej, ćwiczeń wojskowych, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie lub służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny oraz zasadniczej służby w obronie cywilnej i służby zastępczej, a także służby w charakterze funkcjonariusza, o którym mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin;
  2. urlopu wychowawczego udzielonego na podstawie odrębnych przepisów;
  3. pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy lub służby, o której mowa w pkt 1, renty szkoleniowej oraz przypadające po ustaniu zatrudnienia, wykonywania innej pracy zarobkowej albo zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności okresy pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli podstawę wymiaru tych zasiłków i świadczenia, z uwzględnieniem kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzeie za pracę;
  4. niewymienione powyżej okresy, a które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, jeżeli podstawę wymiaru składek stanowiła kwota wynosząca co najmniej minimalne wynagrodzeie za pracę;
  5. za które przyznano odszkodowanie z tytułu niezgodnego z przepisami rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy lub stosunku służbowego, oraz okres, za który wypłacono pracownikowi odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
  6. świadczenia usług na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3;
  7. pobierania renty rodzinnej, w przypadku gdy nastąpił zbieg prawa do tej renty z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy i wybrano pobieranie renty rodzinnej;
  8. sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez osoby, podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym;
  9. pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, lub zasiłku dla opiekuna na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana.

Ponadto zasiłek będzie Ci przysługiwał, jeżeli zostałeś zwolniony z zasadniczej służby wojskowej lub okresowej służby wojskowej, a okres jej odbywania wynosił co najmniej 240 dni i przypadł w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy.

Pomimo nieopłacania składki na Fundusz Pracy zasiłek dla osób bezrobotnych będzie przysługiwał, gdy:

  1. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne są zwolnieni z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego;
  2. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne są zwolnieni z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za osoby zatrudnione, które ukończyły 50 rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy;
  3. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne są zwolnieni z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy za zatrudnione osoby, które mają co najmniej 55 lat (kobiety) oraz 60 lat (mężczyźni);
  4. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30 roku życia;
  5. przedsiębiorcy Polskiego Związku Głuchych i Polskiego Związku Niewidomych oraz Związku Ociemniałych Żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Zakład Opieki dla Niewidomych w Laskach oraz zakłady aktywności zawodowej nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek przysługuje po okresie:

  1. 90 dni, jeżeli:
    1. w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem w powiatowym urzędzie pracy rozwiązałeś stosunek pracy lub stosunek służbowy za wypowiedzeniem albo na mocy porozumienia stron. Nie dotyczy to sytuacji, gdy:
      • porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
      • rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania,
      • rozwiązałeś umowę o pracę w trybie  art. 55 § 11– Kodeks pracy;
    2. zarejestrowałeś się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, która jest w trakcie zawieszenia wykonywania  działalności gospodarczej i spełniasz warunki do nabycia zasiłku dla osób bezrobotnych;
  2. 180 dni, jeżeli w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy:
    1. spowodowałeś rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia,
    2. rozwiązałeś stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez urząd pracy do pracodawcy otrzymującego w ramach tego skierowania grant, świadczenie aktywizacyjne albo dofinansowanie wynagrodzenia, przed upływem okresów określonych odpowiednio w art. 60a ust. 4, art. 60b ust. 2 oraz art. 60d ust. 2;
  3. za który otrzymałeś odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę; prawo do zasiłku nabędziesz po upływie okresu, za który otrzymałeś odszkodowanie;
  4. otrzymałeś przewidziane w odrębnych przepisach świadczenie w postaci jednorazowego ekwiwalentu pieniężnego za urlop górniczy, jednorazowej odprawy socjalnej, zasiłkowej, pieniężnej po zasiłku socjalnym, jednorazowej odprawy warunkowej lub odprawy pieniężnej bezwarunkowej; prawo do zasiłku nabędziesz po upływie okresu, za który otrzymałeś ekwiwalent lub odprawę,

Zasiłek czasowo nie przysługuje jeżeli:

  1. odmówiłeś bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie, prawo do zasiłku przysługuje po upływie odpowiednio:
    • 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,
    • 180 dni w przypadku drugiej odmowy,
    • 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy,
  2. po skierowaniu nie podjąłeś szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac społecznie użytecznych, lub innej formy pomocy określonej w ustawie, prawo do zasiłku przysługuje po upływie odpowiednio:
    • 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,
    • 180 dni w przypadku drugiej odmowy,
    • 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy;
  3. odbywasz praktyki absolwenckie i otrzymujesz z tego tytułu miesięcznie świadczenia pieniężne w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę;
  4. przebywasz za granicą lub pozostajesz w innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia w okresie krótszym niż 10 dni, jeżeli o zamierzonym pobycie lub pozostawaniu w sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia zawiadomisz powiatowy urząd pracy; zasiłek nie przysługuje za okresy, w których bezrobotny przebywa za granicą lub pozostaje w innej sytuacji powodujące brak gotowości do podjęcia pracy (do 10 dni)

Okres pobierania zasiłku

Okres pobierania zasiłku wynosi:

  1. 180 dni– jeśli mieszkasz na obszarze powiatu, którego stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;
  2. 365 dni– jeśli:
    1. mieszkasz na obszarze powiatu, którego stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju,
      albo
    2. masz powyżej 50 roku życia oraz posiadasz co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku,
      albo
    3. masz na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, a małżonek jest także osobą bezrobotną i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez Ciebie,
      albo
    4. samotnie wychowujesz co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat.

Okres pobierania zasiłku ulega:

  1. skróceniuo okres zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych oraz o okres odbywania stażu, szkolenia lub przygotowania zawodowego dorosłych przypadających na okres, w którym przysługiwałby zasiłek, oraz o okresy nieprzysługiwania zasiłku, o których mowa wyżej,
  2. wydłużeniuo czas, przez który przysługiwałby kobiecie, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek macierzyński, w przypadku urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych w okresie, lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu,

Okres pobierania zasiłku nie ulega zmianie, jeśli w okresie jego pobierania

  • zmienisz miejsce zamieszkania,
  • miejscowość, w której mieszkasz zostanie objęta działaniem innego powiatu.

Zasiłek uzupełniający tj. stanowiący kontynuację nabytego prawa do zasiłku będzie przysługiwał, jeżeli:

  1. utracisz status osoby bezrobotnej na okres krótszy niż 365 dni z powodu:
    1. podjęcia zatrudnienia,
    2. podjęcia innej pracy zarobkowej,
    3. podjęcia pozarolniczej działalności,
    4. uzyskiwania przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie
  2. oraz zarejestrujesz się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna w okresie 14 dni od dnia:
    1. ustania zatrudnienia,
    2. zaprzestania wykonywania innej pracy zarobkowej,
    3. zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności,
    4. zaprzestania pobierania po ustaniu zatrudnienia zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
    5. zaprzestania osiągania przychodu przekraczającego połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie.

Nabędziesz prawo do zasiłku na czas skrócony o okres pobierania zasiłku przed utratą statusu osoby bezrobotnej oraz o okresy, o które zasiłek ulega skróceniu.

Jeżeli utracisz status osoby bezrobotnej na okres nie dłuższy niż 365 dni, a w dniu kolejnej rejestracji spełnisz warunki do uzyskania prawa do zasiłku, uzyskasz prawo do zasiłku na okres pomniejszony o poprzedni okres pobierania zasiłku.

Okresów pobierania zasiłku nie wlicza się do:

  1. okresów wymaganych do nabycia prawa oraz ustalenia wysokości i okresu  pobierania zasiłku dla bezrobotnych;
  2. okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego;
  3. stażu pracy określonego w odrębnych przepisach, wymaganego do wykonywania niektórych zawodów.

Wysokość zasiłku

Wysokość zasiłku zależy stażu pracy osoby bezrobotnej.

Jeżeli przepracowałeś łącznie:

  1. do 5 lat, przysługuje zasiłek w wysokości 80 % zasiłku podstawowego,
  2. pomiędzy 5 a 20 lat, przysługuje 100 % zasiłku podstawowego,
  3. co najmniej 20 lat, przysługuje zasiłek w wysokości 120 % zasiłku podstawowego.

Sposoby naliczania zasiłków

Zasiłki urząd wypłaca w okresach miesięcznych z dołu. Zasiłek za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę przysługującego zasiłku przez 30 i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych przypadających w okresie, za który zasiłek przysługuje.

Za okres pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych urząd wystawia PIT 11.

Przedawnienie roszczeń

Roszczenia do należnych a niepobranych kwot zasiłków ulegają przedawnieniu z upływem 6 miesięcy od dnia postawienia ich do dyspozycji.

Podstawa prawna

  • ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.) – art. 71, art. 72, art. 73, art. 75, art. 104a-105;
  • rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, stypendium i dodatku aktywizacyjnego (Dz.U. z 2009 r. poz. 1118 z późn. zm.)