Profilaktyka depresji u dzieci i młodzieży

 

  1. Promocja zdrowego stylu życia
  • aktywność fizyczna – bardzo ważny czynnik wpływający na nastrój wzbudzanie i wzmacnianie motywacji do podejmowania zachowań sprzyjających zdrowiu oraz ograniczania tych niewłaściwych
  • korzystanie z komputera i telefonu w rozsądnym wymiarze czasu
  • promowanie nawiązywania i utrzymywania relacji „na żywo”
  • prawidłowe odżywianie
  • wystarczająca ilość snu
  • umiejętność relaksacji, „wyciszania się” i odpoczynku
  • uczenie technik odprężenia i uważności

 

  1. Propagowanie stylu życia i warunków środowiskowych wspierających zdrowie psychiczne, zaspokajanie potrzeb i realizację zadań rozwojowych:
  2. a) Budowanie poczucia zaufania
  • szacunek do przekonań i poglądów nastolatka
  • próby zrozumienia jego stanowiska
  • budowanie kontaktu bez nacisku, że nasza racja jest jedyną słuszną
  • zaproszenie do dialogu na temat różnicy zdań
  1. b) Propagowanie idei samodzielnego doświadczania
  • zachęcanie do wypróbowywania własnych poglądów
  • poszukiwanie dowodów na poparcie i podważenie opinii i osądów
  • namawianie do testowania swoich przekonań i myśli
  • rozwój refleksyjności i krytycznego podejścia do własnego myślenia
  1. c) Szerzenie idei współpracy „jak równy z równym“
  • namawianie do współdecydowania
  • wsparcie ponoszenia odpowiedzialności za decyzje podejmowane przez nastolatków
  • nauka analizy konsekwencji własnych działań
  • zapewnienie bezpiecznego środowiska dla wzrostu samokontroli uczniów
  • aktywizacja nastolatków do: udziału w życiu codziennym wyrażania własnych opinii, generowania pomysłów, odkrywania nowych sposobów myślenia, poszukiwania rozwiązań napotkanych trudności, ponoszenia konsekwencji swoich działań
  1. d) Nauka rozpoznawania myśli, nastrojów, zachowań i reakcji fizjologicznych
  2. e) Aktywacja behawioralna („aktywacja zachowania”)
  • rozpoznawanie zależności między nastrojem, a wykonywanymi zajęciami
  • zapis czynności (tygodniowy/miesięczny)
  • wyodrębnienie zajęć, które pozytywnie wpływają na samopoczucie
  • nauka planowania aktywności sprawiających przyjemność
  • umiejętność ustalania celów życiowych
  • skuteczne zarządzanie planem dnia
  • zaangażowanie się w realizację ważnych zadań
  1. f) Wsparcie w nawiązywaniu konstruktywnych więzi z innymi ludźmi
  • w korzystaniu ze społecznej sieci wsparcia (rodzina, znajomi, przyjaciele) i zaufania
  • w radzeniu sobie z wymaganiami społecznymi, trudnymi sytuacjami o takim charakterze
  • nauka wchodzenia w pozytywne interakcje ze środowiskiem
  • rozwój umiejętności społecznych i komunikacyjnych
  1. g) Radzenie sobie z sytuacjami trudnymi, stresem i frustracją
  • nauka rozwiązywania problemów
  • uczenie się wprowadzania zmian w życiu, gdy określone myśli ostrzegają nas o problemach, które trzeba rozwiązać
  • sprecyzowanie konkretnego zagadnienia
  • technika pytań pomocniczych
  • wybór konkretnego problemu
  • wsparcie i otwarta postawa motywująca do wspólnego poszukiwania rozwiązań
  • „produkcja“ jak największej liczby pomysłów na poradzenie sobie z problemem
  • nauka poszukiwania „za“ i „przeciw“
  • wybór najlepszego rozwiązania

 

  • ćwiczenie umiejętności formułowania osobistego planu zmian
  • strategie radzenia sobie z dużą liczbą zmian i związanym z tym stresem
  1. h) Trening emocjonalny
  • nauka rozpoznawania własnych emocji i nazywania ich
  • wzrost umiejętności ich wyrażania w miejsce ich tłumienia
  • nauka kontrolowania obniżonego nastroju
  • podnoszenie zdolności jego poprawiania
  1. i) Budowanie systemu wartości i pozytywnych postaw
  • życzliwy stosunek do samego siebie
  • optymistyczne myślenie
  • pozytywna interpretacja rzeczywistości
  • świadomość własnych dobrych cech i mocnych stron
  • korzystanie ze swoich zasobów
  • czerpanie radości i satysfakcji z życia

 

Źródło: REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA, WYKRYWANIA I LECZENIA DEPRESJI. Instytut Psychiatrii i neurologii w Warszawie, Warszawa, 2018.

Rekomendacje opracowane w ramach realizacji Programu zapobiegania depresji w Polsce na lata 2016-2020, finansowanego przez Ministra Zdrowia.