Dziecko w cyfrowym świecie.

Według danych zebranych w ogólnopolskim badaniu „Młodzi cyfrowi” z 2019 roku aż ⅓ ankietowanych uczniów ocenia siebie jako osobę uzależnioną od mediów społecznościowych. Co się z tym wiąże i dlaczego warto zainteresować się tym, co dziecko robi w sieci?

Internet coraz częściej jest dla dzieci równoległą rzeczywistością, w której funkcjonują. Ponad 65% uczniów przyznało, że korzysta z telefonu komórkowego kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt razy dziennie. 52,5% badanych używa smartfona ponad 4 godziny w ciągu dnia (w tym 10,7% przyznało, że praktycznie się z nim nie rozstaje). Jeśli dziecko nie zna podstawowych zasad bezpiecznego funkcjonowania w Internecie, może nieświadomie popełniać wiele błędów, które mogą mieć wpływ m.in. na jego bezpieczeństwo. Co na to rodzice? Zgodnie z deklaracjami uczniów jedynie 21,3% rodziców rozmawia z nimi o tym, co robią w Internecie, 56,2% przeprowadza rozmowy sporadycznie, a 22,5% w ogóle nie porusza tego tematu.

Według raportu z badań „Młodzi Cyfrowi” 60,6% uczniów przyznaje, że rodzice nie są osobami, które uczą ich, w jaki sposób korzystać z urządzeń mobilnych i Internetu. Rola wręcz się odwraca — prawie połowa uczniów pomaga rodzicom rozwiązywać problemy związane z korzystaniem z sieci. Nastolatkowie zdecydowanie częściej proszą o radę swoje rodzeństwo lub rówieśników. Co trzeci uczeń deklaruje, że jego rodzic nie ma świadomości, na jakich zasadach używa się mediów społecznościowych. Skutki pozostawienia dzieci bez wsparcia ze strony osoby dorosłej łatwo można przewidzieć: e-uzależnienie, przeciążenie informacjami, fonoholizm, a w dalszej konsekwencji problemy z nauką czy w kontaktach z rówieśnikami i rodziną. 

Kolejnym problemem jest zaniedbywanie własnego bezpieczeństwa w sieci. Aż 17,9% nastolatków niewystarczająco chroni swoją prywatność, np. coraz częściej udostępnia swoje zdjęcia z domu czy okolicy, w której zamieszkuje lub umieszcza dane wrażliwe na stronach internetowych. Co gorsza, aż 26% uczniów potwierdza, że w przypadku wystąpienia niepokojącej sytuacji w Internecie nie mogłoby liczyć na pomoc rodziców w tej kwestii.

Klucz do bezpieczeństwa

Odpowiedzialność w świecie cyfrowym powinno budować się od wczesnych lat. Jako że wiek, w którym dzieci stykają się z Internetem, staje się coraz niższy, także proces uświadamiania musimy wprowadzać odpowiednio wcześniej. Najlepiej zadbać o to jeszcze przed rozpoczęciem szkoły.

Pierwszą kwestią, na którą powinniśmy uczulić dziecko, jest poprawne weryfikowanie treści znajdujących się w Internecie. Poruszanie się po witrynach w sposób racjonalny opiera się nie tylko na poszukiwaniu wartościowych treści, ale i zwracaniu uwagi na bezpieczeństwo odwiedzanych stron. Co ważne, trzeba uczulić dziecko na kwestie związane z ochroną prywatności i zapoznać je z zagrożeniami wiążącymi się z jej naruszeniem.

Kolejnym z zadań opiekuna jest zwrócenie uwagi na znajomości, które nawiązuje się w mediach społecznościowych. Jako że Internet daje możliwość bycia anonimowym, to powinniśmy uczulić nasze dziecko, że po drugiej stronie komputera niekonieczne znajduje się osoba, której dane widnieją w Internecie. Wszelakie spotkania, przesyłanie filmów czy zdjęć, podawanie swoich danych przypadkowym osobom stanowi niebezpieczeństwo dla wszystkich użytkowników.
Oprócz powyższych wskazówek, aby podnieść poziom bezpieczeństwa naszego dziecka w Internecie, możemy zdecydować się na wprowadzenie tzw. kontroli rodzicielskiej. Programy, które są przeznaczone do takich zadań, pomogą nam uchronić nasze dzieci przed niebezpiecznymi stronami internetowymi oraz nieodpowiednimi treściami. Wyznaczą też czas, który młody człowiek może spędzić w Internecie. Wprowadzenie takiej blokady może być jedynie dodatkowym wsparciem, natomiast główną ochronę powinna stanowić dobra relacja z dzieckiem i wzajemne zaufanie.

Pomimo wielu alarmujących wyników badania „Młodzi Cyfrowi”, ponad połowa uczniów (60,3%) deklaruje jednak, że życie w internecie nie jest tak ważne, jak ich życie w „realu”. Prawie wszyscy badani respondenci zadeklarowali, że posiadają wokół siebie osoby, z którymi chętnie spędzają czas poza internetem (94,5%), natomiast 91,9% uczniów przyznała, że w swoim życiu posiada jakąś pasję, jakieś hobby czy zainteresowanie. Co trzeci badany polski nastolatek przyznał, że angażuje się w nieodpłatną pomoc na rzecz innych.



Badanie “Młodzi Cyfrowi” zostało zrealizowane wśród 51 tysięcy uczniów w całej Polsce. Organizatorami projektu są: Fundacja Dbam o Mój Z@sięg oraz Uniwersytet Gdański we współpracy z firmą Librus i PCG Edukacja.